
Шинжлэх ухаан, Одон орон


Квант механик гэж юу вэ?
Квант механик нь бүх биетүүдийн эгэл хэсэг юм. 20-р зууны эхэн үеээс эрдэмтэд орчлон ертөнцийн маш жижиг хэсгийг(молекул атом гэх мэт) судлах чадвартай болсноор хөгжиж эхэлсэн. Дэлхий дээр бөмбөг өнхрөх гэх мэт бидний мэдэх маш сайн хөдөлгөөнийг тайлбарласан хуулиудыг молекул, атом, хагас атом гэх мэт жижиг эгэл хэсгүүдэд шалгаж үзтэл үйлчилэхгүй зөрчилдөж байв. Уг хуулиудаар тодорхойлох боломжгүй байсан тул эрдэмтэд бичил ертөнцөд тодорхой байх цоо шинэ хууль бий болгохоор ханцуй шамлан орцгоожээ.
Richard Feynman гэж хэн бэ?
1980-д оны үед нас барсан магадгүй орчин үеийн квант онолын хөгжилд хамгийн их нөлөөтэй 20-р зууны физикч. Квант механикийн нэг тайлбар болох квант электродинамикыг судалж байсан ба уг вант электродинамик нь анх 1800-д оны сүүлээр "цахилгаан соронзон"-г тодорхойлсон Максвэллийн санаанаас үндэслэлтэй юм. Өмнө нь Максвэллийн санаа квант механиктай холбоогүй байсан боловч квант электродинамикаар нэг зүйл болжээ. Үүнд Feynman-ны нөлөө өндөр байсан ба тэрээр Feynman-ны диаграмм гэх квант механикийн тооцооллыг бодох аргийг нээсэн байна.
Квант механикийн хөгжилд Эйнштейний үүрэг чухал байсан уу?
Тэрээр фотоцахилгаан эффектийн үзэгдлийг тайлбарлахдаа квант механикийн санааг хэрэглэж 1905-н хуудас цаасны эхний 90-н хуудсанд квант механикийн талаар бичжээ. Ерөнхийдөө металл гадргуу дээр гэрэл тусгахад электронууд нь тодорхой төлөвт орно гэсэн ба гэрэл бөөмлөг шинжтэй гэж тайлбарласан юм. Уг цаасаараа Нобелийн шагнал авсан боловч "Харьцангуй тусгай онол" "Харьцангуй ерөнхий онол"-уудаараа Нобелийн шагнал аваагүй юм. Хэрвээ та фотоцахилгаан эффект гэж юу болохыг мэдмээр байвал эхлээд квант механик гэж юу болохыг мэдэх хэрэгтэй.